Tırnak mantarı tırnak plağının ve tırnak yatağının patojenik funguslar ile enfekte olması durumudur. Bütün dünyada giderek artan sıklıkta görülmektedir. Toplumun yaklaşık % 10-14’ünde görülür. Tırnakta görülen bütün hastalıkların yaklaşık yarısı mantar enfeksiyonudur. En sık ayak başparmaklarını tutar. Erişkinlerde çocuklardan 30 kat daha fazla rastlanır, en sık 40-60 yaşları arasında görülür.

Sık görülmesine yol açan durumlar; yaşlılık, vücut direncini düşüren şeker hastalığı, kansızlık, kortizon gibi immunite baskılayıcı ilaçların kullanımı, travma, sıkı ve hava almayan ayakkabıların giyilmesi, kapalı ayakkabı içinde fiziksel aktivite sırasında tırnağın zedelenmesi, ortak kullanılan spor salonu ve banyolar gibi alanlardan bulaşmadır.

Tırnak mantarı tırnaklarda şekil bozan bir kozmetik problemden ibaret değildir. Aile fertlerine bulaştırma riski taşıyan ciddi bir hastalıktır. İlerleyen durumlarda tırnağın koruyucu fonksiyonunu bozduğu ve hareket kısıtlayabildiği için hayat kalitesini etkiler. Kalınlaşan tırnaklarda ağrı olabilir, dolaşımı ve doku beslenmesini etkileyebilir ve diğer iltihabi enfeksiyonlara zemin hazırlayabilir.

Dört farklı şekilde görülebilir:

1. En sık tırnağın uç serbest kısmından başlayan, tırnak kenarlarından tırnak köküne doğru ilerleyen kalınlaşma, sarı-kahverengi veya beyaz renk değişimi, tırnak altı boşalması şeklinde görülür.
2. Tırnak kökünden başlayan beyaz lekeler uca doğru ilerleyebilir.
3. Bütün tırnağın yüzeyinde beyaz pudra kalıntsı gibi renk değişimi ve tırnak yüzeyinin pütürlü görünümüne yol açabilir
4. Bütün tırnağı tutan kalınlaşma, kabalaşma, renk değişimi ve tırnağın yatağından ayrılması şeklinde belirgin tırnak bozukması şeklinde olabilir. Tırnak köküne ilerleyen ve uzun süre tedavi edilmeyen durumlarda tırnakta kalıcı şekil bozukluğu oluşturabilir.

Tanı için bir dermatoloji uzmanı tarafından tırnaktan materyal alınıp mikroskopta incelenmesi ve mantar elemanlarının görülmesi gerekir. Kesin teşhis konulamadığı durumlarda kültür yapılması gerekebilir. Tırnak mantarı tedavisi uzun süreli bir tedavi olduğundan kullanılan ilaçların birtakım yan etkileri olduğundan, ayrıca tırnak mantarına benzeyen ve yanıltıcı olan birçok tırnak hastalığı olduğundan, tedaviye başlamadan önce kesin olarak tırnak mantarı tanısı konulmalıdır. Tırnak mantarı görüntüsüne sahip olan ve yanlışlıkla mantar teşhisi konabilen diğer tırnak hastalıkları; Sedef hastalığı, el ve ayak ekzeması, travmalar, tırnak altı ve çevresi tümörleri, liken planus hastalığı, yaşlılığa ve dolaşım bozukluğuna bağlı tırnak kalınlaşması ve bazı sistemik hastalıkların tırnak bulgularıdır.

Tırnak mantarının tedavisi oldukça güçtür. Kendiliğinden iyileşmez ve tedavi sonrası nüksler gelişebilir. Tedavi uzun süre gerektirir ve nüksler sıktır. Tırnak cilaları tırnak içine iyi nüfuz edemediği için başarıları düşüktür. Mantar ilaçları 3-6 ay süreyle ağızdan alınması gereken haplardır, özellikle karaciğer enzimlerinde yükselme, baş ağrısı, alerjik reaksiyonlar, sindirim sistemi yan etkileri gibi bazı yan etkilere sahiptirler. Dermatolog kontrolünde kullanılmaları gerekmektedir. Son yıllarda tırnak mantarı bazı özel lazerlerin kullanılması ile tedavi edilebilmektedir. Sistemik ilaçların yan etkilerinin çok olması ve giderek mantarların bu ilaçlara direnç geliştirmesine bağlı olarak bu ilaçların başarı oranlarını düşmesi lazer tedavisini ilk tercih olmasına neden olmuştur. Doğru lazer, deneyimli bir dermatoloji uzmanı tarafından doğru şekilde uygulanırsa herhangi bir yan etki yapmadan, daha yüksek başarı oranlarına ulaşabilmektedir.

İnternet Sitesi Aydınlatma Metnine ulaşmak için tıklayınız.