Deri kanserleri yetişkinlerde en sık görülen kanserlerdendir. Oldukça ciddi kanserler olmasına ragmen erken teşhis edilebilir ve erken safhada teşhis edildiklerinde tedavi şansları yüksektir. Deride farkedebilecek değişikliklere neden olduğundan, ağrı, kaşıntı gibi şikayetler yapmasa da kişinin şüphelenip dermatoloğa erken başvurma nedeni olabilir.

Deri kanseri gelişiminde rol oynayan bazı risk faktörleri vardır;

• Açık ten rengi
• Açık renk göz rengi
• Güneşte bronzlaşmayıp kolay yanan ten özelliği
• Deride çilli görünüm
• Dış ortamlarda çalışmak ve uzun saatler güneş altında kalmak
• Güneşli coğrafyada yaşamak
• Çocukluk çağlarında güneş yanığı geçirmek
• Ailede deri kanseri geçirmiş bireylerin bulunması Kişinin kendisinde önceden geçirilmiş deri kanseri öyküsü olması
• Vücutta çok sayıda (yüzlerce) değişik boyut ve şekillerde benlerin bulunması

Bu faktörlere sahipseniz cildinizi özellikle güneş ışınları ve diğer dış faktörlerden daha iyi korumalısınız. Buna ragmen koyu tenli kişilerin risk altında olmadığını düşünmek yanlış olur. Koyu tenlilerde gelişen kenserlerde, özellikle melanomda tanı ve tedavi gecikebilir ve tedavi şansı azalabilir.

Deri kanserlerinin çoğu güneş hasarı sonucu oluşur, özellikle 18 yaş altında alınan yoğun güneş ışınları ile hasarlanmaya başlayan deride ileri yıllarda deri kanseri gelişimi için zemin oluşur. Güneş ışınları kişinin derisindeki doğal savunma mekanizmalarını etkileyerek bağışıklığı azaltır, bu da deri kanseri gelişimine katkıda bulunur. Yapay güneş ışınlarına maruz kalmak da (solarium gibi) deri kanseri gelişimine yol açar. Genetik faktörlerde deri kanseri gelişimi için zemin oluşturur. Kişinin ailevi geçmişinde özellikle melanoma gibi deri kanseri varsa riski daha yüksktir.

En sık görülen üç tip deri kanseri vardır;

• Bazal hücreli kanser en sık görülen ve daha az yayılım gösteren, daha iyi huylu gidişi olan kanserdir. Ileri yaşlarda görülme eğilimindedir. Genellikle güneşe açık bölgelerde, özellikle yüzde burun, yanaklar, kulaklarda yerleşen kabarık kenarlı, ortada iyileşmeyen bir yara ve zaman zaman kanama ve kabuk oluşumu ile giden bir deri kanseridir. Yavaş seyir gösterdiğinden erken tanı konulduğunda tedavisi başarılıdır.
• Skuamöz hücreli kanser geç tanı konduğunda uzak metastazları olabilen bir kanserdir. Yüzde, ellerde, bacaklarda ve herhangi bir vücut yüzeyinde görülebilen kanserdir. Güneş hasarı dışında eski yaralar ve yara izleri üzerinde de gelişebilir. Deride iyileşmeyen yaralar ihmal edilmemeli ve mutlaka dermatolog tarafından değerlendirilmelidir.
• Melanoma en tehlikeli ve hızlı yayılan ve genelikle benler üzerinden gelişen kanserdir. Benlerdeki değişikliklerin iyi gözlenmesi erken tanı için çok önemlidir. Bu değişiklikleri ABCD kriterleri olarak takip edebiliriz. ABCD; ingilizce terimlerin karşılığı olarak kullanılmaktadır; A; asymetry, B; border (sınır özellikleri), C; color (renk özellikleri) ve D; diameter (çap özellikleri) anlamına gelir.

A=asymmetry; benin simetri özelliklerini ifade eder, orta hatta bir çizgi olduğunu düşünürseniz normal bende her iki yarı aynadan yansıyorcasına aynı görünür, farklı görünüyorsa asimetri vardır ve mutlaka dermatoloji uzmanının kontrolü gerekir.

B=borders; çevresi girintili, çıkıntılı ve düzensiz benlerin daha iyi takip edilmesi gerekir, her düzensiz ben kanser olmasa da özellikle sonradan bir tarafa doğru çıkıntılı büyüyen benlerin dermatoloji uzmanı tarafından değerlendirilmesi önemlidir.

C=color changes; benler açık kahverengi, koyu kahverengi ve siyah olabilir. Hangi renk olursa olsun, tek ve homojen renge sahip benler genellikle kanser riski taşımazken bir bende birden fazla rengin bulunması veya aynı rengin farklı tonları ile heterojen görülmesi uyarıcı olmalıdır.

D=diameter; iyi huylu benler genellikle 6 millimetreden küçüktür. Daha büyük benlerin hepsi kanserleşme göstermemekle birlikte özellikle son zamanlarda büyüyen benlerin dermatoloji uzmanı tarafından kontrol edilmesi gerekir.

Özetle önceden mevcut bir bende;

• Yeni siyah alanlar ve gölgelerin oluşumu
• Üzerinde kepeklenme oluşumu
• Kaşıntı (Deri kanserleri genellikle ağrısızdır)
• Hızlı genişleme ve kabarma
• Sulanma veya kanama oluşursa vakit kaybetmeden dermatoloji uzmanına görünmelisiniz.

İnternet Sitesi Aydınlatma Metnine ulaşmak için tıklayınız.