Çocuklarda Mantar Hastalıkları
Derinin mantar hastalıkları; doğada yaygın olarak bulunan ve insan derisine bulaştığında hastalık yapan dermatofit türündeki mikroorganizmalarla oluşan hastalıklardır. Bu tür mantarlar toprakta bulunabildiği gibi hayvanlarda da hastalık yapabilirler. Çocuklara özellikle sokak hayvanları veya kontrolleri iyi yapılmayan ev hayvanları ile temas sonrası bulaşabilir. Ev halkı veya okulda mantar hastalığı bulunan kişilerle temas sonucu da mantar hastalığı çocuğa bulaşabilir.
Bu mikroorganizmalar derinin en üst tabakasındaki keratin ile beslendiklerinden yüzeysel seyirli hastalıklardır, derinin derinlerine ilerlemezler. Mantarların insan derisinde yerleştikleri yerler; ayak parmak araları ve ayak tabanları, kasık bölgeleri, saçlı deri ve vücudun herhangi bir bölgesi olabilir. Çocuklarda ayak ve kasık mantarı oldukça nadir görülürken, saçlı deri ve gövde yerleşimi daha sık görülür. Özellikle saçlı deri mantarı çocuklara özgü bir tablodur, erişkinlerde nadiren görülür.
Gövdede yerleştiğinde halka şeklinde kırmızı çevresinde kepeklenme gösteren ve hafif kaşıntılı olabilen döküntülerdir. Gövde derisi yerleşimlerinde antifungal içerikli kremlerin 2-4 hafta düzenli kullanımları tedavi için yeterlidir.
Saçlı deri mantarı ortasında saçların döküldüğü veya kırıldığı yuvarlak kepekli bölgeler olarak başlar. Saçlı deri yüzeyinde siyah noktacıklar şeklinde görüntü oluşabilir. Çocukluk çağında en sık görülen mantar hastalığıdır. Çoğunlukla 4-6 yaş arasında görülür. Bu ilk devrede tanınıp tedavi edilmezse üzerinde iltihaplı kabarcıklar oluşmaya başlar, cerahatli yara ve kabuklanma ile giden bu tablonun tedavisi daha zordur ve tedavi edildiğinde bile kalıcı saç kaybı bırakabilir. Bu aşamada kulak arkasında ve boyundaki lenf bezleri de büyüyebilir. Bu tip tutulumlarda sadece kremler tedavi için yeterli olmaz. Ağızdan mantar haplarının (terbinafine, itraconazole) 6-8 hafta kullanılması gerekmektedir.
Tekrar bulaşmayı önlemek için saç fırçaları, taraklar, havlular, yastık kılıfları, şapka ve bereler dezenfekte edilmelidirler.
Mantar hastalıklarının teşhisi hastalıklı bölgeden kazıntı materyali alınarak mikroskop altında incelenmek süretiyle bir dermatoloji uzmanı tarafından konmalıdır. Teşhisin şüpheli olması durumunda mantar kültürü de yapılabilir. Wood ışığı lambası tanıya yardımcı olabilir. Tedavinin başarısı ve özellikle kalıcı saç kaybı olmaması açısından şüphelenilen durumlarda geç kalınmadan ve üzerine iyi gelir düşüncesi ile herhangi bir krem sürülmeden bir dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır.